Merve Nur Okutan - Ashoka Türkiye Sosyal Girişimcilik Programı Koordinatörü İnternet, yirminci yüzyılın belki de en önemli icadı ve bugün bile günlük yaşam pratiklerimizi değiştiren en öncelikli araç. Yirmi birinci yüzyılın ortalarına doğru ilerlediğimiz bugünlerde internet ve sürekli gelişen teknoloji hayatımızda yerini korumaya devam ediyor. Her gün yaşamımızı kolaylaştıracak yeni bir akıllı cihazla tanışıyoruz, artık ülkeleri gelirlerine göre değil; internet hızlarına göre sıralıyoruz, aklımıza gelen tüm soruların cevaplarını çevrimiçi ortamlarda arıyoruz. 2019 itibariyle dünya nüfusunun %60’ı internete erişiyor. Son yirmi yıla baktığımızda, tüm dünyada internet kullanımının on kat arttığını görüyoruz, büyüme özellikle Afrika ve Asya kıtalarında katlanarak devam ediyor.[1] Bireylerin internete erişimi arttıkça sosyal problemlerin çevrimiçi yansımalarını da yakından gözlemlemeye ve deneyimlemeye başladık. Son yıllarda internette paylaştığımız verilerin korunması, çevrimiçi platformlarda artan yalan haberler ve nefret söylemleri, web sitelerine getirilen engellemeler, ve benzeri sorunlar, giderek daha görünür kamusal meseleler haline geldi. Yıllardır olduğu gibi, sosyal problemlere sistematik çözümler getirme gayesindeki sosyal girişimciler bu büyüyen trende ilk müdahale eden isimlerden oldular. Ashoka, 90’lı yıllardan itibaren, dünyanın internet algısını değiştirecek isimleri küresel Fellowship Ağı’na dahil etti. Önce Center for Internet and Society kurucusu Sunil Abraham, sivil toplum kuruluşları ve aktivistleri internet ile buluşturma çabasından ötürü, daha sonra ise Wikipedi kurucusu Jimmy Wales internetteki bilgilerin demokratik dağılımına dair yaptığı işlerden ötürü ağa katıldı. Bugünlerde dünyaca ünlü sektör liderleri haline gelen bu iki ismi ilerleyen yıllarda birçok sosyal girişimci takip etti. Giderek büyüyen grubun yaklaşımında üç ortak nokta görmeye başladık: · İnternet bir kaynaktır ve sosyo-ekonomik durumu fark etmeksizin tüm insanların bu kaynağa erişimi olmalıdır. · Çevrimiçi veya çevrimdışı ortamlarda, herkesin haklarına erişebilmesi ve potansiyellerini gerçekleştirecek imkanlara sahip olması gerekir. Bunun için bireylerin bilgilendirilmesi ve güçlendirilmesi şarttır. · Üretilen tüm bilgi ve teknolojilerin açık kaynak biçiminde kitlelerle paylaşılması adil ve doğru olandır. 2019yılına yaklaşırken ise yeni bir trendle karşı karşıya geldik: Giderek artan internet kullanım oranları otoritelerin eline kontrolsüz bir güç verirken bireyleri ve sivil hareketleri geri planda bırakıyor, çevrimiçi ortamlarda yeni bir eşitsizlik ortaya çıkarıyordu. Bu yıl Türkiye’den küresel Ashoka Fellowship Ağı’na katılan iki yeni sosyal girişimci tam da bu konuya eğiliyor ve yeni bir sosyal hareketin başını çekiyorlar. NetBlocks kurucusu Alp Toker, internete erişimin yeni bir insan hakkı olduğunu savunuyor, sansür ve kesintilerin önüne geçmek için yeni bir internet aktivizminin başını çekiyor. NetBlocks, internet kesintilerinin ve sansürlerin negatif etkilerinin tespit ve takibine yönelik aygıtlar ve yazılımlar geliştirerek vatandaşları ve savunuculuk gruplarını güçlendiriyor. bunu yaparken alanda aktif olarak çalışan aktivistler, gazeteciler ve akademisyenler için bir buluşma noktası haline geliyor. Graph Commons kurucusu Burak Arıkan ise yeni nesil bir yurttaş veri depolama ve haritalama sistemi kuruyor. Online bir veri haritalama hareketi olarak başlayan Graph Commons; yıllar içerisinde özellikle gazeteciler, araştırmacılar, aktivistler, sivil toplum kuruluşları ve kültürel organizasyonlar için bir çatı platform haline geldi. Merkezi bir sisteme ihtiyaç duymayan ve her zaman, herkes tarafından erişilebilen ve katkıda bulunulabilen bu sistem, herhangi bir otorite tarafından kontrol edilemiyor ve sansürlenemiyor. Graph Commons bugünün karmaşık ve sektörler arası sorunlarına karşılık, kişilerden köklü sivil toplum organizasyonlarına kadar herkese, belirli bir sorunu daha iyi anlamalarını sağlamak amacıyla online bir platform yaratıyor. Teknolojik ilerleme devam ederken, Ashoka olarak biz de trendleri izlemeye, bu alanın öncü fark yaratanlarını bulup sunmaya ve desteklemeye devam edeceğiz. Siz de bu harekete katılmak isterseniz; Bir Ashoka Fellow aday gösterin. Kaynak: [1] https://www.internetworldstats.com/stats.htm Bu yazının orjinaline buradan ulaşabilirsiniz.