Good4Trust’ın yolculuğu nasıl Şili’ye ilerledi? Şili ile başlayan bu iş birliği nasıl gerçekleşti? Good4Trust.org’da uzun zamandır dünyaya açılma gayretimiz sürüyor. Derdimiz Türetim Ekonomisi’nin (burada white-paper’ını bulabilirsiniz https://arxiv.org/pdf/1903.07615 ) dünyaya yayılması, bunu da sadece düşünsel anlamda değil Türetim Ekonomisi’nin vücuda gelmiş şekli olan Good4Trust.org tohumlarını da dünyada yeşertmek peşindeyiz. Daha önce Güney Afrika’da bu konuyla ilgili bir girişimci vasıtasıyla şirketimizi açmıştık, şimdi de Şili’de Ricardo Scheleff ile konuşurken böyle bir girişim yapmaya hevesli olunca kolları sıvadık ve şirketin kuruluşunu yaptık, serverları aldık, tercümeler bitmek üzere ve yakında yazılımı yükleyip başlayacağız Türkiye ile Şili’nin, sosyal sorunları arasında nasıl bir paralel bulunmakta? Türkiye ile Şili coğrafi olarak ne kadar uzak da olsalar kültür ve sosyal problemler açısından benzeşiyor. Örneğin, iki ülkede de gelir dağılımı adaletsizliği yüksek. Şili, OECD ülkeleri içinde gelir dağılımı adaletsizliğinin en yüksek olduğu ülke olarak geçiyor. 2019 yılında Şili halkı sosyal eşitsizlik, ulaşım, sağlık, eğitim gibi alanlardaki zamlar yüzünden büyük bir protesto gerçekleştirmişti. Bu sorunlar bizim de Türkiye’de sorunlarımız. Yetersiz emeklilik şartları ve eğitim kalitesindeki eşitsizlikler de benzer. Şili’deki %90 oranındaki kentli nüfusun olması ve bu nüfusu başkent Santiago’da toplanması ile Türkiye’nin kentli nüfus oranının fazlalığı ve İstanbul ile ilişkisini unutmamak gerek. Ayrıca iki ülke de deprem hattında, depremin etkileri sonucunda yaşanan sosyal problemler var. Türkiye’de başlattığınız Good4Trust’ı Şili’ye uyarlarken nasıl zorluklar ile karşılaştınız? Şili’deki kişilerle ve kurumlarla iletişime geçmemizin önüne uzaklık ve saat farkı bir engel. Ama Şili kurucumuz Ricardo’nun orada olması bu konuda rahatlık sağlıyor. Yine Şili’deki 7’ler Konseyi üyeleri ve Ricardo doğru üreticilerin bulunmasında etkili. Pazaryeri ödeme çözümlerini araştırma ve teknik desteklerin bulunması konusunda yaşadığımız zorluklar sonucunda bu konudaki hizmet sağlayıcılara Good4Trust.org’un misyon ve vizyonunu aktararak sponsorluk teklifi ile yaklaştık. Hala ödeme sistemlerini netleştirmek ve doğru hizmeti sağlayacak Fintech kuruluşu bulmak konusu sponsorluk yanıtı gelmediği için askıda. Şili’deki sosyal girişimcilik ekosistemi hakkında neler söyleyebilirsin? Şili’deki sosyal girişimcilik ve sosyal inovasyon kavramı 1997’de ortaya çıkmış ve 2005 yıllarında artık bilinir hale gelmiş. Şili’de sosyal girişimciliğe destek devlet, üniversitelerdeki ekosistemler, özel ajanslar ve özel finans kurumları üzerinden sağlanıyor. 2010 yılında başa geçen partinin sosyal girişimcilik kültürünü teşvik etmesinden itibaren ekosistem gelişimi ivme kazanmış. Ağustos 2014’te Ekonomi Bakanlığı altında Sosyal Ekonomi Bölümü’nün kurulmasıyla ilk defa “Sosyal Ekonomi” terimi şirketler arasında da önem kazanmaya başlamış. Böylece Şili, Latin Amerika bölgesinde belki de en kolay iş kurabileceğin ve devlet desteğini alabileceğin ülke haline gelmiş. Destekler içerisinde maddi yatırım, ofis imkanı ve koçluk hizmeti bulunmaktadır. Başka ülkelere de açılmayı planlıyor musun? Şili ile birlikte Güney Afrika’da hızlandı… şimdi Estonya şirketi temelli önce Almanya, ve daha sonra AB’nin geri kalanına genişleme hedefimiz var. “Mevcut ekonominin sürdürülemez olduğu ve gelecekteki bütün şirketlerin bir sosyal girişim olacağı kaçınılmaz bir gerçek.” Good4Trust’ın geleceği için ne gibi fırsatlar görüyorsun? Mevcut pandemi bize olan ilgiyi arttırdı. İklim ve biyolojik çeşitlilik krizi derinleştikçe bize olan ihtiyaç da artacak. Mevcut ekonominin sürdürülemez olduğu ve gelecekteki bütün şirketlerin bir sosyal girişim olacağı kaçınılmaz bir gerçek. İzmir Çarşısı ile İzmit Belediyesi ile yaptığımız bir yerel model yine bütün belediyelere genişlemek açısından bir fırsat sunuyor. Bir yandan Dünya’ya yayılırken ilçe ilçe bütün Türkiye’ye yayılsak ne güzel olur. Ölçeklenmenin Good4Trust için sistem dönüşümüne nasıl bir katkısı var? Bizim için ölçeklenme bir koca sistem kurmak değil. Öyle olsa, sistem dönüşümüne yeterince katkı vermemiş oluruz. Biz dağıtık sistemlere inanıyoruz. Derdimiz büyüyerek değil çoğalarak ölçeklenmek. Mevcut ekonominin yerine yeni bir ekonomi kuracaksak ve o ekonominin içerisine büyüyeceksek, o zaman tabii ki hem üyelerimizi yani türeticileri, hem de bünyemizdeki sosya girişimleri yani işletme ve üreticileri arttırmamız gerekiyor. Ancak biz ekonomiyi mevcut üreticilerimiz arasında döndüremezsek bu sayıları başlı başına arttırmamızın bir faydası yok. Yapmamız gereken şeylerden bir tanesi içimizdeki döngüselliği ölçeklendirebilmek, işte ancak o zaman sistem dönüşümden bahsedebiliriz. ----- Uygar’ı ve Good4Trust ekibini gönülden tebrik ediyoruz. “Good4Trust.org bir koruluk. Orman olmaya aday. Hep birlikte ektiğimiz fidanları çoğaltarak bir orman yaratmaya çalışıyoruz.” -Dr. Uygar Özesmi