Bu yazı serisinde Ashoka'nın öncülüğünde SAP işbirliğinde hazırlanan; Aybike Oğuz, İstem D. Akalp ve Sultan Güvenilir tarafından kaleme alınan Hızlan Fark Yarat Rehberi'nden alıntıları paylaşacağız. Değişim başlatma yolculuğuna bir rehber, alıştırmalar içeren bir sosyal girişimci günlüğü olarak tasarlanan kitapçık öncelikli olarak üniversiteli gençler düşünülerek hazırlanmış olsa da, başlangıç aşamasındaki bütün sosyal girişimcilere bir yol haritası olabilecek nitelikte. Alıştırmaları yaparak yolculuğunuzda ilerlemek için bu linkten kitapçığı indirebilir, fiziksel kopyasına ücretsiz olarak erişmek içinse turkiye@ashoka.org adresine mail atabilirsiniz. Serinin ilk yazısına ulaşmak için bu linke tıklayabilirsiniz. Değişimi Başlatmak için 8 Adım Adım 2: Takımını Kur Şimdi fikirlerini diğer insanlarla paylaşma zamanı. Seninle çalışacak arkadaş ve mentorlarını bul ve birlikte bir düşünce çalıştayı yapın. Bazı kişiler e-postalarını düzenli kontrol ederken, bazı kişiler yüz yüze görüşmeyi, bazı kişiler de telefonlarına gelecek bir mesajı tercih edebilirler. En etkili yönteme karar verdikten sonra kişilere ulaş, kısa ve öz olarak onları davet ettiğin bu toplantıda ne elde etmek istediğini, katılımcıların nasıl bir deneyim yaşayacaklarını, ve muhtemel olarak başka kimlerin katılacağını onlarla paylaş. Üzerine çalışacağınız konuyu seçmek için iki farklı yol takip edebilirsin.     1. Eğer bir önceki yazımızda keşfettiğin sosyal sorunla ilgili çalışmak istiyorsan, bu sorunun sizin etrafınızda kendini nasıl gösterdiğine odaklanmak iyi bir başlangıç noktası olabilir.     2. Hangi sosyal alanda değişim başlatmak istediğinize bir takım olarak birlikte de karar verebilirsiniz. Bu durumda kendi deneyimlerinizden yola çıkabileceğiniz gibi konu seçmek için Sürdürebilir Kalkınma için Küresel Hedeferi de kullanabilirsiniz. Burada bir şeye dikkatini çekmek istiyoruz: Her ne sorun ile ilgili çalışmaya karar verirseniz, tüm takım arkadaşlarının hayatına dokunan bir konu seçmeniz. Bu, işler zorlaştıkça ihtiyacınız olan iç motivasyondan faydalanıp çalışmaya devam etmenizi kolaylaştırabilir, yolculuğunuzu herkes için daha anlamlı kılabilir. Toplantıdan Önce Toplantı için herkese uygun, rahatça konuşabileceğiniz samimi bir ortam seç. Toplantıdan bir-iki gün önce katılımcılarla toplantı gündemini, yer ve saati paylaş ve katılımlarını onaylamalarını rica et. Örnek Gündem Masanın çevresindeki herkesin kendisini tanıtması 10 dakika Bu toplantıyı niye yapıyoruz? 5 dakika Hangi konu üzerine çalışmak istiyoruz? 30 dakika Her birimizin kişisel ilgi alanları ve tutkularımız neler? Hangi sosyal problem(ler) bizleri en çok rahatsız ediyor? Bu problemler Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin hangisinin içine giriyor? Araştırma ve görev dağılımı 5 dakika Diğer Konular 5 dakika Diğer konular üzerinde konuşurken her bir katılımcıya eklemek ya da gündeme taşımak istedikleri başka bir konu olup olmadığını sorabilirsin. Yeni konu başlıkları, diğer katılımcıların zamanlarına saygı göstermek için, bir sonraki toplantının gündemine alınabilir. Toplantı Sırasında 1. Biriniz kolaylaştırıcı rolünü üstlensin ve başka bir arkadaşınız da toplantı tutanağını tutsun. Kolaylaştırıcının rolü gündem konularını masaya getirmek, zamanın etkili kullanılmasını sağlamak, her bir katılımcının fikrini rahatça paylaştığından ve soru sorabildiğinden ve cevap alabildiğinden emin olmaktır. Not tutan arkadaşın görevi herkesin söylediği temel noktaları tutanaklara doğru geçirmek ve toplantı sonunda notları katılımcılarla paylaşmaktır. Toplantı tutanağında aşağıdaki taslağı kullanabilirsin. tarih yer gündemler alınan kararlar, sonraki adımlar ve bu adımları yerine getirecek sorumlular 2. Bu bir beyin fırtınası toplantısı olduğu için herhangi bir fikrin yargılanmamasına özellikle dikkat et. Önemli olan fikir birliği sağlanmasından değil, herkesin aklına gelen her şeyi ifade edebilmesi. 3. Zamanı kollayarak örnek gündem maddelerinin üzerinden geçebilirsin. İhtiyaç duyduğunda zamanı katılımcılara hatırlatman herkesin birlikte daha etkili çalışmasına yardımcı olabilir. Toplantı Sonrasında Toplantı sonrasında herkese bir teşekkür e-postası atman, katılımcıların emek ve zamanlarına duyduğun saygıyı gösterebilmen için iyi bir yöntem olabilir. Bu teşekkür e-postası içinde toplantı tutanaklarını ve bir sonraki toplantının yerini ve zamanını paylaşabilirsin. Böylece herkes ne konuşulduğu ve kimin ne yapacağı konusunda en güncel bilgiye sahip olabilir. Zaman zaman da takım olarak herkesin nasıl hissettiğini konuşmak için bir araya gelmek tüm takım üyelerine yardımcı olabilir. Nasıl Bir Takım Olacağınıza Birlikte Karar Verin Bir sonraki toplantınızda nasıl bir takım olacağınıza bu konu üzerine birlikte çalışmak üzere zamanını ayırmaya karar vermiş takım arkadaşlarınla konuşabilirsin. Bunu yapabilmek için sana bir etkinlik önerimiz var. Öncelikle arkadaşlarına küçük yapışkan kağıtlar ya da not kağıtları dağıt. Aşağıdaki soruları tek tek cevaplayın. Soru sorulduğunda herkes cevabını elindeki not kağıdına yazarsa, kimse kimseyi etkilemeden içindeki cevheri dışarı çıkarabilir. Her bir soru ile ilgili verilecek tüm cevaplar toplanınca poster boyutunda bir kağıtta bunları paylaşabilir, üzerine konuşabilirsiniz. Arkasından bir sonraki soruya geçebilirsiniz. 1. Birlikte nasıl bir çalışma ortamı yaratmak istiyoruz? 2. Bu ortamı yaratabilmek için ne yapmamız gerekiyor? 3. Çalışma süremiz boyunca bu ortamın yaratılmasını ne engelleyebilir? Cevaplarınız birleştirdiğiniz bu büyük poster sizin takım anlaşmanız olabilir. Herkesin imzasını atması bu anlaşmayı birlikte oluşturduğunuzu ve bu yönde çalışmayı taahhüt ettiğininiz kendinize ve birbirinize hatırlatmakta yardımcı olabilir. Bu posterin bir kopyası tüm takım üyelerinde olmalı. Ya da herkesin erişebileceği ortak elektronik bir ortamda bir kopya saklayabilirsiniz. Ekibinizi kurarken aklınızda olsun: Bu bölümde ekip olmayla ilgili ipuçlarını, Türkiye’de 20 yıldır toplumsal içerme üzerine çalışan Ashokalı sosyal girişimci Ercan Tutal’ın deneyimleriyle harmanladık. Ercan, Alternatif Yaşam Derneği (AYDER) çatısı altında farklı girişimleri büyüten birçok takımla bir arada çalışıyor. Sözü Ercan’a bırakalım: 1. Çeşitlilikte bereket vardır. Mümkün oldukça farklı karakter özellikleri ve becerileri olan kişilerden oluşan bir ekip kurun. Böylece ekibinizin alet çantasında sosyal girişimcilik yolculuğunuzda karşılaşacağınız binbir duruma uygun aracınız olur. AYDER’de ekip arkadaşı ararken elitist, dışlayıcı, “rock star” arayışından tamamen farklı bir yaklaşımımız var. Nasıl bir müzik grubunda herkes solist olmazsa, farklı enstrümanlara gerek olursa bizde de öyle. Ekibimizde kendisine yeni yaşam alanı ve anlamı arayan herkese kapımızı açıyoruz. Yaş, cinsel yönelimi etnik köken, engellilik, buluşma çemberimizin hiçbir aşamasına giremez. 2. Ekip arkadaşlarınızla temel değerlerinizin uyuştuğundan emin olun. Ekibinizin değerlerinden farklı değerleri olan biri ne kadar yetenekli olursa olsun grup uyumunu bozacaktır. AYDER’de yolun en başından belirlediğimiz ilkelerimiz her daim pusulamız. Çalışan, gönüllü, misafir... Yeni arkadaşımızın rolü ne olursa olsun bu ilkeler onu ilk andan DNA sarmalı gibi içine alır. Uyuşmayan merkezkaç kuvveti ile dışına kendiliğinden düşer sürecin. 3. Ekip arkadaşı adaylarınızın güvendiğiniz kişilerden iyi referansları olması büyük bir artı. AYDER’de yol arkadaşlarımızdan birinin öngörüsü, bize aracılık edip buluşturması yeni ekip arkadaşlarımızı bulma konusunda bize zaman ve iletişim hızı açısından çok faydalı oluyor. Ama referansı olmayan biri de bizde en baştan koşulsuz, %100 güvenle başlar. Referans şart değil, yoksa hiç risk almazsanız hep aynı çevrelere mahkum olursunuz. 4. Yeni ekip arkadaşınıza güzel bir “hoş geldin” deyin. AYDER’de gönüllülerimiz, misafirlerimiz bize yeni katılan herkes için tematik konulara dair oryantasyonlar yapıyoruz. Böylece herkesin AYDER’e ilk adımını kuvvetli attığından emin oluyoruz. 5. Hedeflerinizi ve onlara ulaşmak için kullanacağınız yol haritanızı birlikte oluşturun. Hepinizin içine sinsin, içine sinmeyenleri dinleyin, yeri geldiğinde planlarınızı revize edin. Yoksa ekipteki istek ve motivasyon düşecektir. AYDER’de hep açıklık ve yatay sorumluluğu benimsedik. Bilgiye erişim ve söz hakkında eşitlik, herkese sözün liderliğini yapma fırsatı. Ne yaparsak yapalım bir sosyal etkimiz de o işi yaparak güçlenen liderler ortaya çıkarmak. Toplumsal değişim bireyin değişim kapasitesinden ve bunu kendisinde uygulayabilme becerisinden de geçiyorsa eğer, AYDER ve her sosyal girişim bir yaşam liderleri okuludur, olmalıdır... 6. Herkesin motive, hede ere odaklı ve kendini değerli hissederek çalıştığından emin olun. Bunun sağlamasını yapmak için düzenli olarak ikili veya grup halinde zaman ve alan ayırın.  AYDER’de işin performansı değil kişinin değişim yolculuğu asıl olandır. Herkes bu filmin ve kendi hikâyesinin başrolü ve kahramanıdır. Değerlidir. Tektir. Hem sofrayı hazırlar hem yemeği yer. 7. Bir şeyler iyi gitmiyorsa bunun açıklıkla konuşulduğu, ekip üyelerin birbirine yapıcı geri bildirim verebildiği bir kültür oluşturun. AYDER’de aile içi açıklık olmazsa olmazdır ve yaşayarak öğrenmenin yolu paylaşımdan geçer. ------------------------------------------------------------------------------------------------- Yazı dizisinin tamamına erişmek için profilimizi ziyaret edebilir, kitapçığa ulaşmak içinse bu linke tıklayabilirsiniz.