Sosyal girişimler toplum veya çevre üzerine etki etmeyi amaçlarlar. İşte bizi sabah yatağımızdan kaldıran motivasyon da tam olarak bu! Ne yazık ki bu etkiyi tam olarak kavramak ve sonuçlarını raporlamak her zaman düşünüldüğü kadar kolay olmuyor. Göz önünde bulundurulması gereken çok fazla detay var ve bu sebeple bilgi toplamak da zorlaşıyor. İşte, kuruluşunuz için sosyal etkinin ne anlama geldiği konusunda netlik kazanmak ve veri elde etme ve gözlemleme yollarını keşfetmek için 10 adım. 1) Sosyal Etki Ölçümlemesi Yapmaktaki Amacınız Ne? Kendini sosyal girişim olarak tanımlasın ya da tanımlamasın bütün işletmeler yarattığı sosyal etkiyle yakından ilişkilidir. Yaratılan bu sosyal etki, müşteri ve çalışanların tatmini üzerinde, sunulan hizmette ve bu hizmetin dışarı yansımasında etkilidir. ISO 26000 standartı sosyal sorumluluk ve paydaş katılımı gibi, motivasyonları ve vaatleri açığa çıkarmaya katkı sağlayan konuları detaylı bir şekilde kapsamaktadır. 2) Nedeni Belirleyin Belirlenen neden, dünyadaki popülasyonun yaşam kalitesini artırmak için ele alınması gereken sosyal, çevresel veya ekonomik bir sorun olabilir. Nedeni belirleyerek çözmeye çalıştığımız problemi netleştirir, istatistiklere dayandırır ya da ölçümlememize yardımcı olacak araştırmamızı tamamlarız. 3) Amacınızı Tanımlayın Amaç, kuruluşunun vizyonunu ve aynı zamanda başarmak istediği değişimi yansıtır. Amacınızı; sorunu, çıktıları, hedef kitleyi ve zaman dilimini yansıtacak şekilde bir cümlede tanımlayın. 4) Paydaşlarınızı Saptayın Etkileşimde bulunduğun tüm paydaşlar, üzerinde oluşturulmak istenen etkiye göre sınıflandırılabilir. Faydalanıcılar, müşteriler, destekçiler, ekip üyeleri, gönüllüler bunlardan sadece birkaçı. Bu paydaşlar üzerinde oluşturacağın etkiyi bunlar arasında nasıl önceliklendirirsin? 5) Hedeflerinizi Belirleyin Daha önceden tanımlamış olduğunuz problemleri çözmek için ne gibi faaliyetler yapmayı planlıyorsunuz? 6) Ölçeğinizi Belirleyin Hedeflerinizi “çıktı” adı verilen nicel hedeflere dönüştürün. Çıktılar, planınız doğrultusunda hizmet ederken hedeflerinizi hangi ölçekte gerçekleştirebildiğiniz hakkında bilgi verir. 7) Değişimi Ölçmek Bu çıktılardan elde edilen sonuç nedir? Sonuçlar, yapılan faaliyetler sonucunda oluşturulan etkiyi veya bir durumdaki değişimi belirtir ve aynı zamanda kuruluşun hedefine nasıl ulaştığını ve sebebi ne şekilde ele aldığını gösterir. Projenizin yarattığı sonuçlar hemen kendini belli etmeyebilir, ancak geç de olsa çok güçlü sonuçlar doğabilir. Sosyal yatırım getirisi (SROI) veya fayda-maliyet analizi, size ve yatırımcılarınıza kuruluşunuzun finansal değeri hakkında bilgi edinmenizde yardımcı olur. 8) Etkiyi Yakalamak Amacı, sebebi, hedefleri, çıktıları ve sonucu tanımladınız mı, paydaşlardan hem nicel hem de nitel verileri elde etmek için planlama yapın. Değişimi yakalamak için, başlangıçta verileri ölçümleyip baz alıp, sonrasında düzenli aralıkla verileri tekrar tekrar ölçümleyip analiz edin. Anketler, röportajlar veya odak noktaları gibi birincil yöntemlerden endüstri raporlamaları gibi ikincil verilere kadar, baz verilerle periyodik verileri ilişkilendirmenin birçok yolu vardır. Ayrıca, nitel (vaka çalışmaları, geri bildirim formları gibi) ve nicel ( istatistikler, sayısal veriler gibi) verinin harmanlanmış halini elde etmek işe yarayabilir. 10) Elde Edilen Verileri Uygulamaya Dökmek Veriyi daha kolay anlamlandırabilmek ve raporlayabilmek adına grafikleştirme efektif bir yöntem olarak gösterilebilir. Vurgulanmak istenen ana noktalar, infografikler, basın bültenleri, bağımsız raporlar, websiteler, videolar ve yıllık raporlar kullanılarak desteklenebilir. Elde edilen sonuçlar, kalite standartları, kampanyalar, sürekli iyileştirme süreçleri ve bağlantılı pazarlama çalışmalarından; yatırımcı, faydalanıcı gibi paydaş ilişkilerine kadar birçok farklı alanda iyileştirme yapmak amacıyla kullanabilir. Son olarak, sosyal etki üzerine nihai bir rapor, süreçteki verimliliğiniz hakkındaki farkındalığınızı gösterir ve istediğiniz sonuçları nasıl elde edeceğinize odaklanmanızı sağlar. Bu yazı Economic Change’den Heather Back'in Impact Hub King’s Cross’ta düzenlemiş olduğu programın çıktılarıyla oluşturulan içerikten kısaltılmıştır. Yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.